Edwins wiki

Tiu ĉi paĝo disponiĝas nur por legado (vi ne povas redakti ĝin). Sciigu administranton, se vi opinias ke tio estas falsa malpermeso.
====La meridiano de Arago====

{{ fotos:arago:arago04.jpg?200}} Parizo havas multegaj monumentoj kaj
statuoj. La plej granda monumento estas tiel granda kiel la plena
urbocentro de Parizo. Ĝin etendiĝas de la norda flanko de la
//périferique// al la suda flanko. Tamen ĝi estas monumento, kie vi
tiel estas preterpasu, aŭ rekte sub vi, se vi ne scias kiel vidi. La
monumento al Arago estas la pariza meridiano. Ĝi monumento konsistas
el kupraj diskoj de ĉirkaŭ 5 centimetroj sur la stratoj survoje la
trajektorio de la meridiano.

{{fotos:arago:arago_carte.png?250 }} Vi povas iri laŭ la monumento de
la norda flanko de la périferique al la suda flanko (aŭ inverse
kompreneble). La promenado iras (de la nordo) tra la mallarĝaj stratoj
de Montmartre, tra la 9-a arondismento tra la Luvro al la Sejno, super
la piedponto trans Sejnon kaj poste tra Saint Germain du Pres tra la
Ĝardeno de Luksemburgio al la Pariza observatorio. En la plazo sude de
la observatorio staras la malplena soklo kie iam la statuo de Arago
staris.

{{ fotos:arago:arago05.jpg?200}} Kaj ĉie vi devas serĉi la medalionojn
sur la stratoj kun la nomo Arago. La medaljonoj estas ekzakte sur la
pariza meridiano. La pariza meridiano estas la malpli konata frato de
la meridiano Greenwich. Sed estas tuta familio de malsamaj
meridianoj. Longe ne estis norma meridiano kaj ĝi ne
necesis. Mapfaristo povus elekti sian propran meridianon kondiĉe ke li
uzis ĝin konstante super siaj propraj mapoj ĝin povis konekti siaj
mapoj reciproke. En la 17a jarcentaj mapoj, la meridiano normale estis
lokita en Atlantika Oceano tiel ke ne estis konfuzo orient-okcidente
pri tero. La Greenwich-meridiano fariĝis la normo por la mapo kaj por
norma tempomezurado. Sed la meridianoj de Greenwich kaj Parizo do ne
estis konkurencantoj. Ĉiu urbo, aŭ almenaŭ ĉiu lando, havis sian
propran meridianon por determini la lokan horon por la lando. Ĝis
antaŭ nelonge ne ekzistis universala tutmonda tempa normo. La tempo
estis determinita loke per mezurado de la trairo de la suno kaj steloj
tra la loka meridiano. Do loka meridiano estis necesa por
tempokalkulo.

{{fotos:arago:arago03.jpg?200 }} La meridiano de Parizo estis antaŭ
ĉio la bazo por la metro kaj delonge estis uzata kiel referenco por
mapoj. La francoj volis ke tiu historia peco ne estu tute
forgesita. Do ili organizis konkurson por nova monumento al
Arago. Belga artisto prezentis sian ideon trasi la meridianon tra la
urbo. La medaljonoj estis metitaj sur la trotuarojn sur la strato. Ĝi
provizas specialan promenadon, kie vi marŝas laŭeble rekte tra Parizo
tra stratoj, kiujn vi alie ne venus kiel turisto.

{{ fotos:arago:vert01.jpg?200}} Ekster Parizo la meridiano etendiĝas
eĉ pli kaj estas indikita per vico de arboj: // la méridienne verte
//. En Parizo ĉi tion ne indikas vico de arboj sed serio kun kelkaj
medaljonoj kiel la Arago-medalionoj, en la // Jardin de Luxembourg //
vi povas vidi kelkajn. La méridienne kuras de Dunkerko ĝis Pireneoj,
la parto, kiu estis origine mezurita per triangulado por determini la
meridianon kaj determini la metron.

{{tag> eo:geografio eo:mapo eo:loko}}
{{geotag> lat:48.834394 lon:2.336565}}