Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


nl:taal:esperanto

Het idee van dokter Zamenhof

Esperanto is een bedachte taal. Bedoeld als taal om verschillende volkeren met elkaar te kunnen laten praten. Esperanto is het idee van dokter Zamenhof, een oogarts in Bialystok. In Bialystok werden vier talen gesproken door de verschillende nationaliteiten in de stad. Op de markt had je russisch, pools, duits en jiddisch nodig. Dus een gemeenschappelijke taal als tweede taal naast je moederstaal leek hem wel handig. Als taal is Esperanto niet het wereldwijde succes geworden waarop de bedenker gehoopt had. De invoering van Esperanto als gemeenschappelijke tweede taal liep stuk op de politieke ambities van het land wat op dat moment in de geschiedenis dominant was. De Fransen stemden het weg ten gunste van het Frans, de Engelsen ten gunste van het Engels. Nu was Esperanto niet de eerste bedachte taal. Het is wel de enige die nog gesproken wordt. Alle andere bedachte talen, ook die talen die als verbetering op Esperanto bedoeld waren zijn allemaal vrijwel vergeten. Niemand leert nog Ido of Volapuk. Maar Esperanto heeft nog steeds een (beperkte) groep sprekers en trekt nog nieuwe sprekers. Esperanto leeft nog en ontwikkelt zich nog steeds.

In de Esperanto gedachte gaat het niet alleen om de taal zelf. Esperanto verschilt in een belangrijk opzicht van alle andere bedachte talen: Esperanto is van iedereen.

IN 1905 vond het eerste internationale Esperanto congres plaats in Boulogne-sur-Mer in het theater op de fotos. Hier werd de basis voor Esperanto vastgelegd in de Fundamento de Esperanto. Hier verklaarde dokter Zamenhof dat Esperanto was bedoeld als tweede taal om te communiceren tussen de verschillende volkeren. Esperanto vervangt een andere taal en is geen politieke beweging. En dokter Zamenhof maakte bekend dat Esperanto van iedereen was en dat hij geen aanspraak maakte op de taal en geen invloed wilde op de taal: La aŭtoro de la lingvo rezignis pri ĉiuj personaj rajtoj rilate la lingvon kaj transdonis ĝin al la tuta mondo.

En daarmee had Esperanto als eerste bedenksel een open source licentie. De bedenker zag zelf af van het eigenaarschap en verklaarde dat zijn taal een taal van iedereen was. Met die gedachte heeft Esperanto een invloed die ver uitstijgt boven het belang van de taal, de eerste keer dat een werk expliciet open source werd verklaard, of in Esperanto: malferma fonto.

Geotag (locatie) voor:
nl/taal/esperanto.txt · Laatst gewijzigd: 2024/01/05 18:59 door Edwin Wisse