钱学森, de vader van de chinese ruimtevaart
De chinezen maken de laatste
jaren grote stappen in de ruimtevaart. Dat succes is niet ineens
gekomen, het is het product van een ontwikkeling van vele decenia. In
de tijd dat China in feite nog een arm land was had het al een
ambitieus ruimtevaartprogramma (zij het met wisselend succes). Aan de
basis van het programma staat een briljante wetenschapper en
organisator: 钱学森.
钱学森 vertrok voor de 2e
wereldoorlog naar de VS om verder te studeren. Hij maakte daar snel
carriere. Met Prandtl en von Karman werkte hij samen. Ze zetten het
Jet Propulsion Laboratory op om een Amerikaans raketwapen te
ontwikkelingen, naar aanleiding van wat ze hoorden over het duitse
A-4/V-2 programma. Na de oorlog is hij zelfs in dienst van het
Amerikaanse leger naar Duitsland gereisd om daar duitse wetenschappers
te werven en de kennis mee te nemen. Een van de duitse technici die
hij daar interviewde was Werner von Braun. Na terugkomst werd hij
directeur van JPL. Toen werd het 1949 en veroverden de communisten de
macht in China. McCarthy was aan het jagen op communisten in China. 钱
学森 probeerde het land uit te komen nadat zijn clearance om aan
raketprojecten te werken ingetrokken werd. Dat was in 1950 en mocht
gelijk tot 1955 blijven in detentie. Bij terugkomst in China wijdde
hij zich volledig aan zijn eigen vaderland. In de USA had hij JPL
opgezet, in China deed hij hetzelfde. Hij overzag de ontwikkeling van
raketten en satellieten, had een rol in het atoombomproject en heeft
systeemtheorie in China ontwikkeld. Een byzondere man dus.
Ik was een dag in 上海 op zoek
naar het graf van een andere chinese held. Ik kom uit de metro en zie
een groot bord boven de weg: 钱学森博物馆 (Qian Xuesen museum)
rechtsaf. En ik wist niet eens dat zo'n museum bestond. De 交通大学
(Jiaotong universiteit) heeft een flink museum neergezet ter ere van
zijn oud-student. Want voordat hij naar de USA ging had hij daar
gestudeerd. Het is een apart museum. Omdat veel van zijn werk nog
steeds geheim is is er welbeschouwd weinig te zien in het museum. De
hal wordt gedomineerd door een 东风2 raket. Het soort raket dat
bedoeld is om een kernbom bij de buren af te leveren. Verder kan je
het horloge, de radio en wat kleding van 钱学森 bewonderen. Verder zie
je fotos en veel tekst. De enige originele documenten die je ziet zijn
uit zijn USA-tijd. Alles erna is nog steeds geheim. Het is dus wel een
museum voor de echte liefhebber.
Er was nog wel een
verrassing. voor het huidige 神舟 programma had China al een eerder
bemand programma. Dit werd beëindigd door interne politieke
verwikkelingen. In westerse teksten kan je lezen dat het programma
onbekend is in China maar in het museum zag ik er een display over,
inclusief fotos van de toenmalige taikonauten.